Opracowanie i rzetelne sporządzenie Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego.


Błędy w Instrukcjach Bezpieczeństwa Pożarowego – przykłady z praktyki.

Na przestrzeni lat działalności firmy FARRAD Ochrona Przeciwpożarowa i BHP z siedzibą w województwie śląskim spotkaliśmy się z wieloma egzemplarzami Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego dotyczących różnych obiektów budowlanych. Możemy powiedzieć, że ich poziom merytoryczny był również zróżnicowany. Dzisiaj na rynku panuje takie przekonanie, że im Instrukcja Bezpieczeństwa Pożarowego ma więcej stron to tym lepiej, jednak poziom merytoryczny tych dokumentów w zakresie zasad ochrony przeciwpożarowej jest bardzo ubogi. Widzimy również tendencje na rynku, że proponowane koszty w ofertach cenowych opracowania Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego są coraz niższe, co również wpływa na słabą jakość dokumentu. Wszystko zależy od podejścia Inwestora do kwestii związanych z bezpieczeństwem pożarowym na obiekcie. Jeżeli traktuje to jako zło konieczne, byle by było
to wiadomo, że zostanie wybrana najtańsza oferta. Przy takim podejściu Właściciela Instrukcja Bezpieczeństwa Pożarowego znajduję miejsce głęboko w zamykanej szafie działu kadr i płac. A wyciągana jest tylko w przypadku kontroli PSP lub aktualizacji – raz na dwa lata. Aby zrozumieć wagę dokumentu Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego należy zadać sobie pytanie co tak właściwie wnosi ten dokument do spokojnego i cichego życia zakładu przemysłowego ? Czy jest to dokument przeznaczony tylko dla Straży Pożarnej czy jest to tylko wymóg prawny, nic nie znaczący dokument, który tylko komplikuje życie użytkowników obiektu.

Wymóg opracowania i sporządzenia Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego  dla określonych obiektów budowlanych występuje w popularnym wśród osób zajmujących się tematyką ochrony przeciwpożarowej i zabezpieczenia przeciwwybuchowego, Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. Wymienione Rozporządzenie dokładnie określa, przede wszystkim kto powinien opracować Instrukcje Bezpieczeństwa Pożarowego. Czy ma to być Inwestor, Właściciel czy użytkownik nieruchomości ? Otóż wszystko powinno wynikać z podpisanej umowy cywilno-prawnej i na jej podstawie należy doszukiwać się podmiotu odpowiedzialnego za sprawy związane z ochroną przeciwpożarową, w tym opracowaniem Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego, scenariuszy pożarowych, itd. Jeżeli w umowie cywilno prawnej brakuje tego zapisu to wymóg opracowania leży po stronie Właściciela nieruchomości. Kolejno Rozporządzenie dokładnie omawia, które budynki podlegają pod Instukcję Bezpieczeństwa Pożarowego. W tym przypadku kwalifikacja nie podlega pod względem ilości stałych użytkowników, jednak tylko i wyłącznie na podstawie kubatury brutto budynku. Rozporządzenie również dokładnie określa rozdziały jakie powinny znajdować się w Instrukcji. Bardzo dużo miejsca Instrukcja poświęca chyba najważniejszej części dokumentu tj. wymóg sporządzenia szkiców, rysunków. Wcześniej przytaczane Rozporządzenia jest pierwszym aktem prawnym, który wprowadza nierozłączny element zamieszczania załączników w postaci rzutów, rysunków, szkiców. Wcześniejsze Rozporządzenie nie mówiło wprost o zamieszczaniu rysunków z rozmieszczeniem podręcznego sprzętu gaśniczego, lokalizacji urządzeń przeciwpożarowych i ich odległości do analizowanych budynków. Oznaczało to w praktyce, że rysunki nie były uwzględniane lub były traktowane jako coś dodatkowego. Co spowodowało, że rysunki stanowią aktualnie nierozłączny element odpowiedzialnie sporządzonej Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego. Otóż w trakcie akcji ratowniczo-gaśniczej sklepu na Pomorzu, strażacy nie mieli dostępnych planów budynku, rysując na śniegu. W związku z tym załączone rysunki mają za zadanie pomóc dowódcy akcji ratowniczo gaśniczej, w celu planowania akcji. Rozporządzenie również dokładnie wskazuje jakie elementy pod względem ochrony przeciwpożarowej powinny się znaleźć na planach. Jeżeli chodzi o plany to oczywiście nie musi to być w formie dokładnej inwentaryzacji pomieszczeń, jednak naszym zdaniem ważne jest zachowanie proporcji wielkości pomieszczeń. Nie stanowią problemu nowe budynki, gdzie jest dostępna dokumentacja projektowa w wersji elektronicznej, edytowalnej. Problem stanowią stare budynki, bez zaktualizowanej dokumentacji budowlanej, bez wersji elektronicznej. Przy opracowaniu IBP należy zwrócić uwagę na określenie i wpisanie na planach maksymalną ilość osób mogących przebywać na danej kondygnacji i w danych pomieszczeniach, dodatkowo należy opisać w planach funkcję danych pomieszczeń, czy jest to pomieszczenie administracyjno-biurowe, serwerownia czy też magazynek z cieczami łatwopalnymi – są to kluczowe informację do sprawnej organizacji działań ratowniczo-gaśniczych. Należy uświadomić sobie, że jeżeli jest to magazynek – graciarnia, w których nie przewiduje się obecności pracowników, stale zamknięty to organizacja akcji gaśniczej i ewakuacji z takiego pomieszczenia jest oddmienna niż gdyby to był magazynek do przechowywania benzyny. Tym bardziej, jeżeli strażacy nie znają obiektu. Na planach należy uwzględnić główne zawory gazu, główny zawór wody, ogólnie główne zawory odcinające dostawy mediów do budynku. Kolejnym ważnym elementem jest rzut sytuacyjny obiektu i na tym planie należy uwzględnić drogi pożarowe prowadzące do obiektu, parkingi, lokalizacja i odległości do hydrantów zewnętrznych lub innego zaopatrzenia wodnego przeznaczonego do zewnętrznego gaszenia pożarów, odległości do najbliższej sytuowanych obiektów z każdej strony i opis krótki działalności tych obiektów. Z praktyki widzimy, że do rzutu sytuacyjnego wykorzystuje się dostępny program w interencie google map, natomiast my jako firma wykonujemy sami mapki. Należy pamiętać, że kopia egzemplarzy IBP dla pewnych obiektów określonych w Rozporządzeniu powinny zostać przekazane do miejscowej jednostki Państwowej Straży Pożarnej.

W odpowiedzi na zadane pytanie w tekście czy Instrukcja Bezpieczeństwa Pożarowego jest przeznaczona dla Inwestora, pracowników czy dla Państwowej Straży Pożarnej odpowiadamy, że dla wszystkich. Rzetelnie opracowana Instrukcja Bezpieczeństwa Pożarowego wprowadza określone reguły, zasady i dobre praktyki w zakresie bezpieczeństwa pożarowego i przeciwwybuchowego. Określa czasookresy wykonywania przeglądów i ich zakres dla gaśnic, podręcznego sprzętu przeciwpożarowego, urządzeń przeciwpożarowych, technicznych systemów zabezpieczenia przeciwpożarowego. Jednocześnie w Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego są określone zadania i obowiązki, czynności zabronione dla podległych pracowników. Każda nowoprzyjęta osoba do pracy powinna własnoręcznym podpisem poświadczyć o zapoznaniu i co najważniejsze zrozumieniu danej treści w Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego. Jest to ważny dokument, gdyż w przypadku wykonywaniu prac pożarowo niebezpieczny w niewłaściwy sposób pracownik nie może tłumaczyć się nieznajomością ogólnych zasad przyjętych w Zakładzie. Pracownik po zapoznaniu z treścią Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego powinien znać wszelkie zagadnienia dotyczące zakresu ochrony przeciwpożarowej. W tym miejscu należy podkreślić, iż nikt nie lubi czytać długich tekstów, tekst powinien być przejrzysty poprzez dobranie odpowiedniej czcionki, kursywy, wielkości liter. Nie praktykujemy przepisywanie ustaw, gdyż jest to zawsze pomijane przez czytelnika. Ważnym elementem jest dokładny opis prawidłowego użycia podręcznego sprzętu gaśniczego i urządzeń przeciwpożarowych dostępnych na obiekcie budowlanym. Instrukcja Bezpieczeństwa Pożarowego wg przepisów powinna znajdować się w miejscu dostępnym, co to znaczy ? Otóż w takim miejscu, aby można było z niej szybko i niezwłocznie skorzystać w trakcie czynności ratowniczo-gaśniczych. Dzięki instrukcji bezpieczeństwa pożarowego Straż Pożarna nie znająca obiektu, w szybki sposób może zapoznać się ze specyfiką zakładu, miejscami szczególnie niebezpiecznymi, np. zagrożone wybuchem lub obecnością stref zagrożonych wybuchem lub przechowywaniem, przetwarzaniem materiałów pożarowo niebezpiecznych. Mogą w błyskawiczny sposób zaplanować scenariusz akcji ratowniczo gaśniczej.